ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΒΕΑ, κ. Κ. ΜΙΧΑΛΟΥ

ΕΦΗΜ.: ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

Ημερ. Δημοσ.: 16/5/2020

 

Σχέδιο επανεκκίνησης της οικονομίας

Η Ελλάδα μετά την επιτυχημένη, σε σύγκριση με άλλες χώρες, αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας του κορονοϊού, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με μια εξίσου σημαντική πρόκληση, που αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας της. Πρόκειται για μια προσπάθεια εξαιρετικά δύσκολη και σύνθετη, ιδιαίτερα όσον αφορά τη λειτουργία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες ήδη επιβίωναν οριακά πριν την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων.

Όπως όλα δείχνουν, οι απώλειες για την ελληνική οικονομία από τη φετινή τουριστική περίοδο, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Ανάλογα και με την εξέλιξη της πανδημίας, είναι πιθανό η ζημιά στον τομέα του τουρισμού να μην περιοριστεί στο 2020, αλλά να επεκταθεί και στις επόμενες χρονιές. Αυτό σημαίνει ότι, πέρα από τη λήψη βραχυπρόθεσμων μέτρων στήριξης, θα χρειαστεί να επανεξεταστεί άμεσα το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και να ληφθούν τολμηρές αποφάσεις. Τώρα είναι η ώρα της εθνικής ανασύνταξης, η οποία απαιτεί αποφασιστικότητα και όχι – για μια ακόμη φορά – αναβολή των κρίσιμων, μεγάλων αλλαγών που χρειάζεται ο τόπος.

Αυτό που αναμένεται είναι ότι στο εξής όλες οι χώρες του πλανήτη θα λειτουργήσουν σε καθεστώς πολεμικής οικονομίας. Θα προχωρήσουν, με άλλα λόγια, σε αυξημένες κρατικές δαπάνες τις οποίες θα χρηματοδοτήσουν μέσα από τη δημιουργία χρέους, ενώ παράλληλα θα κατευθύνουν την παραγωγή τους σε ένα διαφορετικό μείγμα προϊόντων και υπηρεσιών. Στόχος αυτής της πολιτικής είναι να επιτρέψει ταχύρρυθμη επιστροφή στην ανάπτυξη, όταν το σοκ της πανδημίας τελειώσει και αλλάξει η ψυχολογία στην αγορά.

Για την Ελλάδα, η εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου στη διάρκεια της κρίσης, παρουσιάζει δύο σημαντικές προκλήσεις. Η πρώτη αφορά το πόσο η χώρα μπορεί να αυξήσει το χρέος της, χωρίς να χάσει τη δυνατότητα να δανείζεται από τις αγορές, με ανταγωνιστικό επιτόκιο. Η δεύτερη αφορά το πώς θα χρησιμοποιήσει τους πόρους αυτούς, προκειμένου να στρέψει, επιτέλους, την παραγωγή της σε διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες.

Στο πλαίσιο αυτό κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή ενός νέου στρατηγικού σχεδίου, με προώθηση δομικών αλλαγών και παρεμβάσεων σε συγκεκριμένους τομείς προτεραιότητας, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ταχύτερη και βιώσιμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Έμφαση θα πρέπει να δοθεί κατ’ αρχήν στην προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της χώρας, σε κλάδους στους οποίους η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η υγεία και η ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού, η έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων και η παραγωγή γενοσήμων, η πράσινη ενέργεια, οι μεταφορές και η εφοδιαστική αλυσίδα, η μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, αλλά και οι τομείς της καινοτομίας και της τεχνολογίας, της βιομηχανικής παραγωγής και των υποδομών, μπορούν με τις κατάλληλες παρεμβάσεις να δημιουργήσουν εθνικό πλούτο και νέες, βιώσιμες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Για να κινητοποιηθούν νέες επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς, χρειάζονται κίνητρα όπως η μείωση του ελάχιστου ύψους επένδυσης, και η θέσπιση υψηλών αφορολόγητων αποθεματικών, με απλά κριτήρια και δυνατότητα αυτοένταξης των επενδύσεων.

Εξίσου σημαντική προτεραιότητα αποτελεί η στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων σε αυτές. Ειδικότερα, απαιτούνται μέτρα όπως η εφαρμογή μεγάλου προγράμματος εγγυήσεων και επιδοτήσεων για την ενίσχυση της ρευστότητας σε επιχειρήσεις που το έχουν ανάγκη, προγράμματα επιδότησης της εργασίας, άμεση εξόφληση των υποχρεώσεων του δημοσίου τομέα προς τους ιδιώτες, μείωση του ΦΠΑ, μείωση ή και κατάργηση της προκαταβολής φόρου για τα κέρδη του 2019, μείωση του ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα, αναστολή και ρύθμιση οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία, δημόσιο, ΟΤΑ και ΔΕΚΟ, κίνητρα για τις επιχειρήσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, κ.ά..

Παράλληλα, θα πρέπει να προχωρήσουν με ακόμη ταχύτερα βήματα οι διαρθρωτικές αλλαγές στο κράτος και στην οικονομία, καθώς και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημοσίου τομέα. Η δημιουργία της ψηφιακής Δημόσιας Διοίκησης, ώστε όλες οι συναλλαγές μεταξύ πολιτών και επιχειρήσεων και κράτους να γίνονται ψηφιακά, η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και του θεσμικού πλαισίου για τις χρήσεις γης, η ανάπτυξη της ψηφιακής εκπαίδευσης και η διευθέτηση των θεμάτων τηλε-εργασίας, η καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες, η ενίσχυση του ΕΣΥ με έμφαση στην αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας, η επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής δικαιοσύνης, η αναβάθμιση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και η εξυγίανση του τραπεζικού τομέα, είναι θέματα στα οποία θα πρέπει να εστιάσει στο επόμενο διάστημα η κυβέρνηση.

Σήμερα, σε όλο τον κόσμο αρχίζει να διαμορφώνεται σταδιακά μια νέα κανονικότητα, η οποία συνοδεύεται από δραματικές μεταβολές στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.

Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα η Ελλάδα πρέπει να προσαρμοστεί ταχύτατα, ώστε να μη βρεθεί – για μια ακόμη φορά – ουραγός. Με προσεκτικά βήματα, με γνώση και συνεργασία, οφείλουμε να επιδιώξουμε την ταχύτερη δυνατή επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Οφείλουμε να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για διατηρήσιμη ανάπτυξη στο μέλλον, χτίζοντας ένα παραγωγικό μοντέλο που αξιοποιεί στρατηγικά τα πλεονεκτήματα της χώρας, με βάση τις ευκαιρίες και τις απαιτήσεις της νέας εποχής.