ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΒΕΑ, κ. Κ. ΜΙΧΑΛΟΥ

ΕΦΗΜ.: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

Ημερ. Δημοσ.: 24/7/2020

 

Απαραίτητη η αναβάθμιση της Αναπτυξιακής Τράπεζας

 

Ένα από τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζει η χώρα, στην προσπάθεια να επανέλθει στο δρόμο της ανάπτυξης, είναι η δυσκολία κινητοποίησης επενδυτικών πόρων για την ανασυγκρότηση του παραγωγικού της μηχανισμού. Μέχρι να εμφανιστεί η πανδημία του κορονοϊού, οι προοπτικές για την προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων ήταν ιδιαίτερα θετικές. Σήμερα, με δεδομένη την παγκόσμια ύφεση και τη διαφαινόμενη κάμψη των διεθνών επενδυτικών ροών, η κατάσταση έχει αλλάξει. Στο αμέσως επόμενο διάστημα και ειδικότερα έως ότου εκλείψει η απειλή του ιού με την παραγωγή και γενικευμένη διανομή εμβολίου, η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να παρουσιάσει φαινόμενα εσωστρέφειας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητο για την Ελλάδα να επιδιώξει την επιτάχυνση των δημοσίων επενδύσεων, καθώς και την κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων με τη συνδρομή δημοσίων φορέων, όπως μια αναπτυξιακή τράπεζα.    

 

Είναι γνωστό ότι, εδώ και αρκετά χρόνια, η ευρύτερη κινητοποίηση του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα προσκρούει στην προβληματική κατάσταση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, το οποίο έχει συρρικνωθεί σημαντικά λόγω των πληγμάτων που υπέστη στη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης. Η συρρίκνωση της καταθετικής βάσης, οι πιέσεις στην κερδοφορία και ο υψηλός πιστωτικός κίνδυνος λόγω του τεράστιου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έχουν περιορίσει δραστικά τις δυνατότητες των εμπορικών τραπεζών να στηρίξουν χρηματοδοτικά την ανάκαμψη της οικονομίας. Τόσο το ύψος των διαθέσιμων δανειακών κεφαλαίων, όσο και οι προσφερόμενοι όροι δανεισμού είναι αναντίστοιχοι με τις κεφαλαιακές ανάγκες που ανακύπτουν. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο για τις ΜΜΕ, που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στις πηγές χρηματοδότησης.

 

Αναπτυξιακή χρηματοδότηση αναλαμβάνει, όμως, και ο δημόσιος τομέας, όταν ο ιδιωτικός τομέας είτε διστάζει, είτε δεν έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες στήριξης της επενδυτικής προσπάθειας. Δημόσιοι εθνικοί θεσμοί, όπως η Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) της Γερμανίας, ή πολυμερείς οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που δεν υπόκεινται σε πιέσεις για εξασφάλιση βραχυχρόνιων οφελών και προσεγγίζουν τους κινδύνους και τις αποδόσεις με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με θεσμούς του ιδιωτικού τομέα, μπορούν να εξασφαλίσουν μακροχρόνιο δανεισμό υποστηρίζοντας ευρύτερους κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους.

 

Η Ελλάδα διαθέτη ως δομή την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, η οποία συστάθηκε με το ν. 4608/25-06-2019. Ωστόσο, με την υφιστάμενη μορφή της, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις τρέχουσες ανάγκες της οικονομίας. Είναι για το σκοπό αυτό αναγκαία η μετεξέλιξη και ο μετασχηματισμός της,ώστε να καταστεί εφικτός ο συντονισμός δημόσιων επενδυτικών πρωτοβουλιών σε στοχευμένες κατευθύνσεις. Ειδικότερα, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα θα πρέπει να αναλάβει τη διαχείριση του χρηματοδοτικού πακέτου που θα λάβει η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να στηρίξει στόχους όπως: η επιχειρηματική μεγέθυνση, ώστε να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός της παραγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας, η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας, η κάλυψη του ελλείμματος καινοτομίας, καθώς και η ενίσχυση επενδύσεων σε εξωστρεφείς κλάδους, όπως η μεταποίηση, η πράσινη ενέργεια, οι μεταφορές και η εφοδιαστική αλυσίδα, ο αγροδιατροφικός τομέας και ο τουρισμός, με την ανάδειξη εναλλακτικών μορφών. Η Δημόσια Αναπτυξιακή Τράπεζα θα αναλάμβανε την αξιοποίηση αυτών των κεφαλαίων, επιδιώκοντας κυρίως να μεγιστοποιήσει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο σχημάτων σύμπραξης που θα μπορούσε να προωθήσει. Θα μπορούσε, επίσης, να λειτουργήσει ως «ανταγωνιστικός» πόλος σε σχέση με τις συστημικές εμπορικές τράπεζες της χώρας, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός ευνοϊκότερου περιβάλλοντος χρηματοδότησης για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

 

Το ΕΒΕΑ, στη βάση ειδικής μελέτης που πραγματοποιήθηκε από το Κέντρο Μελετών του Επιμελητηρίου, έχει καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση στον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς, καθώς και στο διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, για τη δημιουργία μιας Ελληνικής Δημόσιας Αναπτυξιακής Τράπεζας, η οποία θα μπορέσει να υποστηρίξει έξυπνες, συνεκτικές και διατηρήσιμες επενδύσεις, για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Με τις κατάλληλες κινήσεις, η χώρα μπορεί να κερδίσει ακόμα το στοίχημα της ανάπτυξης. Ας προχωρήσουμε.