ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΒΕΑ, κ. Κ. ΜΙΧΑΛΟΥ

ΕΦΗΜ.: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

Ημερ. Δημοσ.:25/9/2020

Πώς θα διασφαλιστεί δημοσιονομική ισορροπία μεσοπρόθεσμα

Τον περασμένο Μάρτιο, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργοποίησε τη γενική ρήτρα διαφυγής, αναστέλλοντας τους δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για τις χώρες του ευρώ. Η κίνηση αυτή είχε στόχο να δώσει στα κράτη-μέλη μεγαλύτερα περιθώρια ελευθερίας, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού.

Για την Ελλάδα, η οποία μέχρι τώρα δεσμεύεται σε ιδιαίτερα αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους, η απόφαση αυτή ήταν μια μεγάλη ανάσα, αφού επέτρεψε τη λήψη απαραίτητων μέτρων για την ενίσχυση του συστήματος υγείας, αλλά και για την ενίσχυση των κλάδων και των πολιτών που πλήττονται εντονότερα. Μάλιστα, καθώς η πανδημία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, είναι βέβαιο ότι θα απαιτηθεί επέκταση υφιστάμενων μέτρων ή και νέες παρεμβάσεις από την πλευρά της κυβέρνησης, προκειμένου να μετριαστούν οι συνέπειες στην πραγματική οικονομία και στην απασχόληση.

Ωστόσο, η προσπάθεια αυτή οφείλει να συνδυαστεί με μια συγκροτημένη στρατηγική για την αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου σημειώθηκε πρωτογενές έλλειμμα 7,7 δισ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Πρόκειται για μια επιδείνωση της τάξης των 8,7 δισ. ευρώ, η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος της οφείλεται στην εφαρμογή των έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Η αναμενόμενη αυτή επιδείνωση δεν έχει σοβαρή επίπτωση άμεσα, λόγω της αναστολής των δημοσιονομικών στόχων στο σύνολο της ευρωζώνης. Μεσοπρόθεσμα, όμως, ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά το λόγο του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ, το οποίο εκτιμάται ότι θα μειωθεί σημαντικά φέτος, εξαιτίας της κρίσης.

Αυτό σημαίνει ότι, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους – και κατ’ επέκταση τη φερεγγυότητα και την αξιοπιστία της χώρας – θα πρέπει να υπάρξει κατάλληλος σχεδιασμός από τώρα. Στο πλαίσιο αυτό, χρειάζεται σωστή στόχευση των μέτρων ενίσχυσης, σε συνδυασμό με παρεμβάσεις που έχουν ισχυρή επίδραση στο ΑΕΠ, όπως είναι οι δημόσιες επενδύσεις. Το κρισιμότερο ίσως στοίχημα, είναι η μεγέθυνση του παρονομαστή, μέσα από την δημιουργία συνθηκών για την ταχύτερη επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια που έχει εξασφαλίσει η χώρα είναι πολύτιμο εργαλείο σε αυτή την προσπάθεια. Πρέπει, λοιπόν, τόσο η κατανομή όσο και η απορρόφησή τους να γίνει έγκαιρα και αποτελεσματικά, ξεπερνώντας τις γνωστές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις που χαρακτηρίζουν την ελληνική δημόσια διοίκηση. Είναι, επίσης, σημαντικό τα κονδύλια αυτά να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την προσέλκυση μεγάλων ιδιωτικών κεφαλαίων: ουσιαστικά κάθε ευρώ που διατίθεται, θα πρέπει να κινητοποιεί αντίστοιχους ή πολλαπλάσιους ιδιωτικούς πόρους, ώστε να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος στην οικονομία.

Η αποτελεσματική διαχείριση της πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα και τον πλανήτη, είναι και θα παραμείνει πρωταρχική προτεραιότητα. Μπορεί και πρέπει, όμως, να συνδυαστεί με επιλογές οικονομικής πολιτικής, οι οποίες διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και καλύτερες συνθήκες ανάπτυξης την επόμενη μέρα.