ΑΡΘΡΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΒΕΑ, κ. Κ. ΜΙΧΑΛΟΥ

ΕΦΗΜ.: DEAL NEWS

Ημερ. Δημοσ.: 6/11/2020

Λύση για το ιδιωτικό χρέος

Μια από τις σοβαρότερες επιπτώσεις της πολυετούς οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, ήταν η συσσώρευση και η διόγκωση του ιδιωτικού χρέους. Το πρόβλημα αυτό, παρά τις διαδοχικές παρεμβάσεις εκ μέρους της Πολιτείας, εξακολουθεί σήμερα να ταλαιπωρεί χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά, να αποτελεί βαρίδι στα πόδια της αγοράς και της οικονομίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, της ΑΑΔΕ και του ΕΦΚΑ, το συνολικό χρέος του ιδιωτικού τομέα φθάνει στα 234 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά τα 92 δισ. περίπου αφορούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε τράπεζες, τα 105 δισ. οφειλές προς την εφορία και 36 δισ. οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα δύο τρίτα αυτού του χρέους αφορούν επιχειρήσεις. Πρόκειται για ποσά τεράστια σε σχέση με το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας. Δυστυχώς, μέσα στο νέο σκηνικό κρίσης που δημιουργείται εξαιτίας της πανδημίας, είναι ορατός ο κίνδυνος το ιδιωτικό χρέος να αυξηθεί περαιτέρω, καθώς η ύφεση και η οικονομική δυσπραγία θα φέρνουν όλο και περισσότερους οφειλέτες σε αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ήταν απόλυτα επιβεβλημένη η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για τη ρύθμιση οφειλών φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, αλλά και ενός σύγχρονου πτωχευτικού κώδικα. Είναι γεγονός ότι οι νομοθετικές παρεμβάσεις των προηγούμενων ετών, παρά τις καλές προθέσεις, δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν στην πράξη. Αντίθετα, δημιούργησαν ένα μάλλον δαιδαλώδες πλαίσιο, το οποίο αντί να βοηθήσει όσους είχαν πραγματικές οικονομικές δυσκολίες, άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, προκειμένου να διαφύγουν από τις υποχρεώσεις τους. Επιπλέον, λόγω της ελλιπούς αξιοποίησης εξωδικαστικών λύσεων, συσσωρεύθηκε ένας μεγάλος όγκος υποθέσεων στα δικαστήρια, των οποίων η εκδίκαση εκκρεμεί για χρόνια.

Ο νέος νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, δημιουργήθηκε για να δώσει λύσεις σε αυτά τα προβλήματα, προωθώντας μια ολιστική προσέγγιση. Πρόκειται για ένα νομοθέτημα που επιχειρεί να δώσει σε όλους - φυσικά και νομικά πρόσωπα - το δικαίωμα στη δεύτερη ευκαιρία και στην επιλογή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να απεγκλωβιστούν από την υπερχρέωση, σε περίπτωση που δεν τα καταφέρουν. Επίσης, περιλαμβάνει συγκεκριμένες προβλέψεις για την αντιμετώπιση του ηθικού κινδύνου, μέσα από άρση απορρήτου, ελέγχων και διασταυρώσεων.

Παρά το ότι εξακολουθούν να υπάρχουν επιμέρους αδύναμα σημεία, το νέο νομοθετικό πλαίσιο αποτελεί ένα θετικό βήμα. Μένει να δούμε το πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη και ποιες βελτιώσεις ή τροποποιήσεις θα χρειαστούν. Μένει, επίσης, να δούμε το πώς θα μπορέσει να υποστηριχθεί η εφαρμογή του νόμου σε επίπεδο διοίκησης και διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης.

Προφανώς, η διαχείριση ενός τέτοιου ζητήματος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κάθε περίπτωση θα είναι πάντα ξεχωριστή. Πάντα θα υπάρχει το ζήτημα της διάκρισης ανάμεσα στους οφειλέτες που πραγματικά αδυνατούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους και τους επιτήδειους κακοπληρωτές ή τους δολίως πτωχεύσαντες, που κάνουν κατάχρηση των όποιων ρυθμίσεων. Και πάντα, βεβαίως, θα υπάρχει η ανθρώπινη διάσταση, όταν διακυβεύονται περιουσίες, δεδουλευμένα, κόποι και όνειρα μιας ζωής. Γι’ αυτό και τα Επιμελητήρια θα συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά την εφαρμογή του νέου πλαισίου, αναδεικνύοντας τα όποια προβλήματα προκύπτουν και προτείνοντας κατάλληλες διορθωτικές παρεμβάσεις. Το σημαντικό, όμως, είναι να πάμε ένα βήμα πιο πέρα για την επίλυση ενός προβλήματος που δηλητηριάζει την κοινωνία, την αγορά και την ανάπτυξη του τόπου. Είναι καιρός η εκκρεμότητα αυτή να λήξει.