Επένδυση στο θαλάσσιο τουρισμό

Ο τουρισμός σκαφών αναψυχής αναγνωρίζεται παγκόσμια ως μια ειδική μορφή τουρισμού με σημαντική προστιθέμενη αξία στις εθνικές και τοπικές οικονομίες υποδοχής. Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ενώσεων της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, για κάθε ένα ευρώ που δαπανάται για ελλιμενισμό σε μαρίνα, δαπανώνται αντίστοιχα 5 έως 10 ευρώ για καύσιμα, προμήθειες, τροφοδοσία, υποστηρικτικές υπηρεσίες, συντήρηση, εστίαση κ.ά.

Η Ελλάδα, διαθέτοντας μια ακτογραμμή 13.700 χιλιομέτρων, ευνοϊκό κλίμα, μικρές αποστάσεις μεταξύ προορισμών, πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και έναν αξιόλογο στόλο σκαφών αναψυχής, συνδυάζει μια σειρά από πλεονεκτήματα που της επιτρέπουν να χτίσει ένα ανταγωνιστικό προϊόν στον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού.

Η προσπάθεια αυτή «σκοντάφτει» μέχρι τώρα στην έλλειψη ενός δικτύου τουριστικών λιμενικών εγκαταστάσεων, ικανών να ενισχύσουν τόσο την έλευση όσο και την παραμονή τουριστικών σκαφών αναψυχής στη χώρα μας. Είναι χαρακτηριστικό το ότι νησιά με παγκόσμια αναγνωρισιμότητα, όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Κρήτη, είτε δεν διαθέτουν καμία μαρίνα, είτε οι υποδομές τους δεν συμβαδίζουν με το επίπεδο του τουριστικού τους προϊόντος.

Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχει χωροθετηθεί τα προηγούμενα χρόνια ένας μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων, στο πλαίσιο του Ν. 2160/1993, ένα μικρό ποσοστό αυτών έχουν προχωρήσει στο στάδιο της κατασκευής. Όπως επισημαίνεται σε υπό δημοσίευση σχετική μελέτη, σήμερα έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν μόλις 37 από τους 168 χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες, δηλαδή το 22% του χωροθετημένου δικτύου, ενώ είναι διαθέσιμο μόνο το 30,9% των χωροθετημένων θέσεων ελλιμενισμού.

Σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξη, αλλά και την ομαλή λειτουργία των μαρίνων στην Ελλάδα, φαίνεται να αποτελεί το ισχύον πλαίσιο διακυβέρνησης, το οποίο χαρακτηρίζεται από πληθώρα φορέων διοίκησης και εκμετάλλευσης, υψηλή συμμετοχή κρατικών αρχών στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των τουριστικών λιμένων, καθώς και στην άμεση ή έμμεση εμπλοκή περισσότερων υπουργείων και φορών στην εποπτεία τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολύπλοκες και χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Είναι απαραίτητο οι αδυναμίες αυτές να αντιμετωπιστούν, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την προσέλκυση επενδύσεων και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών λιμένων της χώρας. Η στρατηγική αυτή θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνει την αξιολόγηση των ήδη χωροθετημένων εγκαταστάσεων και την απεμπλοκή όσων μπορούν να ολοκληρωθούν κατασκευαστικά, την επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποίησης των τουριστικών λιμένων που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ και την επικαιροποίηση του υφιστάμενου μοντέλου παραχώρησης, την ανάπτυξη νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για την υποστήριξη επενδύσεων, τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου αδειοδότησης και εποπτείας, την αναβάθμιση του πλαισίου διοίκησης και διαχείρισης με ενίσχυση της ψηφιοποίησης κ.ά.

Η ανάπτυξη δραστηριοτήτων με υψηλή προστιθέμενη αξία, αποτελεί κρίσιμης σημασίας ζητούμενο για την επόμενη μέρα του ελληνικού τουρισμού. Τώρα, λοιπόν, είναι η στιγμή να εστιάσουμε στη δημιουργία οργανωμένων και ανταγωνιστικών υποδομών, οι οποίες θα αξιοποιήσουν τα φυσικά πλεονεκτήματα της χώρας και θα αναδείξουν το θαλάσσιο τουρισμό σε μοχλό ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες.