Εδώ και αρκετά χρόνια η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει την ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού – ειδικότερα του τουρισμού σκαφών αναψυχής – ως βασικό πυλώνα της στρατηγικής της για την τουριστική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό έχει αναδειχθεί επανειλημμένα η ανάγκη δημιουργίας  ενός σύγχρονου, ανταγωνιστικού δικτύου τουριστικών λιμενικών εγκαταστάσεων.

 

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ύπαρξη οργανωμένων και ανταγωνιστικών μαρίνων, στηρίζει ευρύτερα την ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών, αποτελώντας πόλο προσέλκυσης υψηλής ποιότητας τουρισμού, στηρίζοντας την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση. 

 

Όπως εκτιμά το Διεθνές Συμβούλιο Ενώσεων της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας, για κάθε ένα ευρώ που δαπανάται για ελλιμενισμό σε μαρίνα, δαπανώνται αντίστοιχα 5 έως 10 ευρώ για καύσιμα, προμήθειες, τροφοδοσία, υποστηρικτικές υπηρεσίες, συντήρηση, εστίαση κ.ά. Σύμφωνα με μελέτη του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, για κάθε 100 θέσεις ελλιμενισμού σκαφών δημιουργούνται 4,4 άμεσες θέσεις εργασίας και άλλες 100 έμμεσες θέσεις εργασίας στην ευρύτερη περιοχή της μαρίνας.

 

Η Ελλάδα, χάρη στη γεωμορφολογία, το κλίμα, το φυσικό και πολιτιστικό της πλούτο, αλλά και τον αξιόλογο στόλο σκαφών αναψυχής που διαθέτει, μπορεί να τοποθετηθεί δυναμικά στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά στο συγκεκριμένο κλάδο. Ωστόσο, οι δυνατότητες αυτές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητες, λόγω της χαμηλής σχετικά ανάπτυξης του δικτύου των τουριστικών λιμένων της χώρας. Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα έχει χωροθετηθεί τα προηγούμενα χρόνια ένας μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων, στο πλαίσιο του Ν. 2160/1993, ένα μικρό ποσοστό αυτών έχουν προχωρήσει στο στάδιο της κατασκευής. Όπως επισημαίνεται σε υπό δημοσίευση σχετική μελέτη, σήμερα έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν μόλις 37 από τους 168 χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες, δηλαδή το 22% του χωροθετημένου δικτύου, ενώ είναι διαθέσιμο μόνο το 30,9% των χωροθετημένων θέσεων ελλιμενισμού. 

 

Σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξη, αλλά και την ομαλή λειτουργία των μαρίνων στην Ελλάδα, φαίνεται να αποτελεί το ισχύον πλαίσιο διακυβέρνησης, το οποίο χαρακτηρίζεται από πληθώρα φορέων διοίκησης και εκμετάλλευσης, υψηλή συμμετοχή κρατικών αρχών στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των τουριστικών λιμένων, καθώς και στην άμεση ή έμμεση εμπλοκή περισσότερων υπουργείων και φορών στην εποπτεία τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολύπλοκες και χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. 

 

Η αντιμετώπιση αυτών των αδυναμιών θα πρέπει να αναδειχθεί σε προτεραιότητα, προκειμένου η χώρα να αποκτήσει ένα ανταγωνιστικό δίκτυο τουριστικών λιμενικών εγκαταστάσεων, με την καλύτερη δυνατή γεωγραφική κάλυψη της χώρας, αλλά και με επαρκές εύρος και ποιότητα υπηρεσιών. Η προσπάθεια αυτή δεν μπορεί να είναι αποσπασματική. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση, η οποία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων παρεμβάσεις για την αξιολόγηση των ήδη χωροθετημένων εγκαταστάσεων και την απεμπλοκή όσων μπορούν να ολοκληρωθούν κατασκευαστικά, την επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποίησης των τουριστικών λιμένων που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ και την επικαιροποίηση του υφιστάμενου μοντέλου παραχώρησης, την ανάπτυξη νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για την υποστήριξη επενδύσεων, τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου αδειοδότησης και εποπτείας, την αναβάθμιση του πλαισίου διοίκησης και διαχείρισης με ενίσχυση της ψηφιοποίησης κ.ά.

 

Ο θαλάσσιος τουρισμός και ειδικότερα ο τουρισμός σκαφών αναψυχής είναι μια από τις πιο δυναμικές ειδικές μορφές του σύγχρονου τουρισμού, την οποία η Ελλάδα μπορεί και οφείλει να αναπτύξει, με σχέδιο, με ποιότητα και βιώσιμη προοπτική. Είναι, λοιπόν, καιρός να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις κι από τον εντοπισμό των εμποδίων στην υπέρβασή τους.