Συνέντευξη ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΒΕΑ, κ. Κ. ΜΙΧΑΛΟΥ

 

www.cnn.gr

 

Ημερ. Δημοσ.: 14/10/2016

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις ώστε το ΕΣΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη τη χώρα;

 

 

Το νέο ΕΣΠΑ μπορεί και πρέπει να είναι η κινητήριος δύναμη, όχι μόνο για την ανάκαμψη αλλά – κυρίως – για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Για την επανεκκίνησή της, πάνω σε σταθερότερες και υγιείς βάσεις. Χρειαζόμαστε ένα νέο, βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο δεν θα στηρίζεται πλέον στην κατανάλωση, αλλά στην παραγωγή περισσότερων, διεθνώς εμπορεύσιμων και ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.

 

Οι πόροι του ΕΣΠΑ δεν επαρκούν προφανώς για να καλύψουν το σύνολο των χρηματοδοτικών αναγκών αυτής της προσπάθειας. Είναι γνωστό ότι για να επιστρέψει η οικονομία στα προ κρίσης επίπεδα, θα απαιτηθούν στα επόμενα χρόνια επενδύσεις συνολικού ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ.

 

Όμως τα κονδύλια, μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, με έμφαση σε στρατηγικά επιλεγμένους τομείς και κλάδους.

 

Το μείζον ζητούμενο επομένως είναι το εξής: πόσους ιδιωτικούς πόρους μπορεί να κινητοποιήσει κάθε ευρώ που διατίθεται μέσω του ΕΣΠΑ, ώστε να φθάσουμε όσο το δυνατόν πιο κοντά στο συνολικό ποσό που απαιτείται για την ανάκαμψη της οικονομίας.  

 

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει να πληρούνται τρεις βασικές προϋποθέσεις.

 

-         Υψηλή στόχευση και αποτελεσματικότητα, τόσο στο επίπεδο του σχεδιασμού όσο και στο επίπεδο της υλοποίησης.

 

-         Βελτίωση των συνθηκών πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση από το τραπεζικό σύστημα.

 

-         Ένα βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον

 

2.      Θεωρείτε ότι ο σχεδιασμός που έχει γίνει ότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση; Ποια λάθη του παρελθόντος πρέπει να αποφευχθούν;

 

Τα προγράμματα για την επιχειρηματικότητα που έχουν προκηρυχθεί μέσω του ΕΣΠΑ κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση από πλευράς στόχευσης. Αποσκοπούν στην ενίσχυση της εξωστρέφειας, της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και του τουρισμού, αλλά και στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας.

 

Όμως ο τελικός στόχος, με βάση τον οποίο θα κριθούν όλα, είναι – επαναλαμβάνω – το εξής: Πόσους ιδιωτικούς πόρους μπορεί να κινητοποιήσει κάθε ευρώ που διατίθεται μέσω του ΕΣΠΑ, ώστε να φθάσουμε όσο το δυνατόν πιο κοντά στο συνολικό ποσό που απαιτείται για την ανάκαμψη της οικονομίας.  

 

Τώρα, δεν έχουμε την πολυτέλεια για αστοχίες και λάθη. Δεν έχουμε την πολυτέλεια για αποσπασματικές δράσεις και χωρίς σχέδιο επιδοτήσεις, ούτε για την ατελείωτη γραφειοκρατία και την πολυπλοκότητα, που χαρακτήρισαν σε μεγάλο βαθμό τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους.

 

Στο παρελθόν εφαρμόστηκαν προγράμματα επιδοτήσεων, τα οποία λειτούργησαν ως μηχανισμοί ρευστότητας. Κατέληξαν να θεωρούνται ένα είδος δικαιωματικής παροχής, χωρίς να υπηρετούν κάποιο συγκεκριμένο στρατηγικό στόχο.

 

Υλοποιήθηκαν προγράμματα κατάρτισης, τα οποία - σε πολλές περιπτώσεις - απλώς πρόσφεραν ένα πρόσκαιρο εισόδημα σε ανέργους. Χωρίς σχέδιο για την προώθηση και την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.

 

Δημιουργήθηκαν με κοινοτικούς πόρους δομές – κοινωνικές ή για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας – τις οποίες κανείς δεν φρόντισε να καταστήσει βιώσιμες στη συνέχεια. Με αποτέλεσμα σήμερα να φυτοζωούν. 

 

Στις υποδομές: υπήρξαν στο παρελθόν χιλιάδες διάσπαρτα έργα μικρής κλίμακας, τα οποία δεν εντάχθηκαν ποτέ σε έναν συνολικό σχεδιασμό. Και σήμερα, μετά από τρεις δεκαετίες κοινοτικών προγραμμάτων, συζητάμε ακόμα για την ολοκλήρωση του εθνικού οδικού δικτύου και τη διασύνδεση λιμένων, με σιδηροδρομικούς και οδικούς άξονες.

 

Όλα αυτά τα λάθη πρέπει να αποφύγουμε στη νέα προγραμματική περίοδο. Χρειάζεται ευελιξία, ταχύτητα, γνώση και τεκμηριωμένη επάρκεια των φορέων που αναλαμβάνουν την υλοποίηση δράσεων.

 

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε – και να συμφωνήσουμε όλοι – ότι το νέο ΕΣΠΑ δεν μπορεί ούτε πρέπει να λειτουργήσει στη λογική του «μοιράζουμε χρήματα». Αυτό που καλούμαστε όλοι να κάνουμε, Πολιτεία, αυτοδιοίκηση, φορείς, επιχειρήσεις και κοινωνία, είναι να δούμε πως θα αξιοποιήσουμε αυτό το εργαλείο, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με γνώμονα το κοινό συμφέρον. Και μάλιστα το συμφέρον όχι μόνο της σημερινής γενιάς, αλλά και αυτής που θα ακολουθήσει.

 

 

3.      Που πρέπει κατά τη γνώμη σας να δοθεί έμφαση για να έλθουν μακροπρόθεσμα οφέλη και για τις επιχειρήσεις και για τις θέσεις εργασίας;

 

 

Η διοχέτευση πόρων σε μια αγορά η οποία ασφυκτιά, είναι ένα σημαντικό ζητούμενο. Σε όλους τους κλάδους υπάρχει αυτή τη στιγμή ανάγκη για οξυγόνο. Ωστόσο – με δεδομένο, επαναλαμβάνω, ότι οι πόροι είναι περιορισμένοι – η έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε κλάδους και δραστηριότητες, που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες και προοπτικές. Σε δραστηριότητες που μπορούν να συμβάλουν στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας για την ελληνική οικονομία.

 

Επίσης, σημαντικός στόχος πρέπει να είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης σε κεφάλαια, ειδικά για τις νεοφυείς και τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν και τις μεγαλύτερες δυσκολίες σε αυτό τον τομέα. Το ΕΣΠΑ μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση, δημιουργώντας σύγχρονα, ευέλικτα και αποτελεσματικά εργαλεία χρηματοδότησης. Ενισχύοντας μηχανισμούς όπως τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, οι επιχειρηματικοί άγγελοι, προγράμματα δανειοδότησης με ευνοϊκούς όρους, start-up funds σε τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες, η αγροτική παραγωγή κτλ.

 

Η μικρομεσαία και η καινοτόμος επιχειρηματικότητα πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο της εθνικής προσπάθειας για οικονομική ανάκαμψη και έξοδο από την κρίση. Και στο πλαίσιο αυτό, τα προγράμματα του ΕΣΠΑ αποτελούν τον κυριότερο μοχλό ενδυνάμωσης και στήριξης.

 

4.      Μπορεί να προχωρήσει το ΕΣΠΑ όταν υπάρχουν capital controls και απουσία δανεισμού;

 

Η σταθεροποίηση και η αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσει όχι μόνο το ΕΣΠΑ, αλλά οποιαδήποτε προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας.

 

Γι’ αυτό χρειάζεται σοβαρή οικονομική διακυβέρνηση, προώθηση των μεταρρυθμίσεων και ολοκλήρωση των αξιολογήσεων του προγράμματος χωρίς καθυστερήσεις.

 

Ωστόσο, όπως είπα και πριν, δεν είναι μόνο αυτό το πρόβλημα. Εδώ και έξι χρόνια σχεδόν η Ελλάδα εφαρμόζει μνημόνια, που προβλέπουν διαρθρωτικές αλλαγές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση των συνθηκών άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παρ’ όλα αυτά, η χώρα εξακολουθεί να υστερεί σε όλες τις κατατάξεις, ως προς τη φιλικότητα προς τις επιχειρήσεις.

 

Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύθηκε η ετήσια έκθεση του World Economic Forum για την ανταγωνιστικότητα - Global Competitiveness Report 2016 – 2017. Η Ελλάδα έχει χάσει πέντε θέσεις στην κατάταξη σε σύγκριση με την προηγούμενη αξιολόγηση και είναι 86η μεταξύ 138 κρατών. Η κατάταξη της χώρας σε μια σειρά από επιμέρους δείκτες είναι διαφωτιστική. Η Ελλάδα βρίσκεται μια θέση πριν από το τέλος, (137) όσον αφορά την πρόσβαση σε δανεισμό, δύο θέσεις πριν το τέλος (136) όσον αφορά την επίπτωση της φορολογίας στις επενδύσεις, στην 129η θέση όσον αφορά την επιβάρυνση των επιχειρήσεων, λόγω του ρυθμιστικού πλαισίου και στην 123η θέση, ως προς τη σπατάλη δημοσίων δαπανών. Επίσης, παρουσιάζει μια από τις χειρότερες επιδόσεις (130η θέση) ως προς το νομικό πλαίσιο για τη διευθέτηση διαφορών, ενώ κατατάσσεται 114η ως προς την αποδοτικότητα της αγοράς εργασίας.

 

Για να αξιοποιηθεί, λοιπόν, το ΕΣΠΑ χρειάζεται να προχωρήσουν ταυτόχρονα μεγάλες και ουσιαστικές αλλαγές, σε πολλά επίπεδα. Χρειάζεται σοβαρή διακυβέρνηση και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις και πολιτικές με αναπτυξιακό πρόσημο, μακριά από ιδεολογικές εμμονές και αγκυλώσεις.

 

Εμείς, ως Επιμελητηριακή Κοινότητα, θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε, να προτείνουμε και να διεκδικούμε δράσεις για ένα ευνοϊκότερο επιχειρηματικό περιβάλλον – παράλληλα με την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων της νέας περιόδου. Γιατί μόνο με αυτές τις προϋποθέσεις θα μπορούμε να διασφαλίσουμε ουσιαστικό αναπτυξιακό όφελος.