Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος επισκέφθηκε σήμερα το Μέγαρο Μαξίμου και παρέδωσε στον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά υπόμνημα με τις θέσεις και τις απόψεις της Επιμελητηριακής κοινότητας για την οικονομία, ενόψει της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.

Όπως δήλωσε ο κ. Κ. Μίχαλος «Η Ελλάδα πληρώνει το κόστος ενός σαθρού μοντέλου ανάπτυξης που στηρίχτηκε αποκλειστικά στην αύξηση της ιδιωτικής και της δημόσιας κατανάλωσης. Σήμερα, όλες οι ελπίδες ανάκαμψης στηρίζονται στην ανάδειξη ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος, με κινητήριο δύναμη την παραγωγή, την εξωστρέφεια και τις επενδύσεις. Για να υπάρξει ουσιαστικό αντίκρισμα στην ελληνική οικονομία, θα πρέπει να διασφαλιστούν μια σειρά από προϋποθέσεις όπως η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, η πλήρης αξιοποίηση των πόρων του νέου ΕΣΠΑ, η καθιέρωση ενός απλού, δίκαιου και ανταγωνιστικού φορολογικού καθεστώτος, η επιτάχυνση της υλοποίησης μιας σειράς μεγάλων έργων, η επιτάχυνση της εφαρμογής των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Είναι αυτονόητο, τόνισε ο κ. Μίχαλος, ότι όλες αυτές οι κινήσεις θα πρέπει να γίνουν σε περιβάλλον σταθερότητας και ομαλότητας.

Είναι ανάγκη, τόσο τα κόμματα που συμμετέχουν στον κυβερνητικό σχηματισμό, όσο και αυτά της αντιπολίτευσης, να επιδείξουν την υπευθυνότητα, τη σοβαρότητα και τη σύνεση που απαιτούν οι περιστάσεις».

Τρία χρόνια μετά την ένταξη της χώρας στο μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ., η ελληνική οικονομία βρίσκεται μετέωρη ανάμεσα στα ερείπια του χθες και σε ένα αύριο που αργεί να έρθει.

Η Ελλάδα πληρώνει το κόστος ενός σαθρού μοντέλου ανάπτυξης, που στηρίχθηκε αποκλειστικά στην αύξηση της ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης. Η κατανάλωση, τροφοδοτούμενη από φθηνό δανεισμό, ήταν αυτή που δημιούργησε το 97% της σωρευτικής αύξησης του ΑΕΠ της χώρας, από το 2000 μέχρι και το 2008, ενώ η παραγωγική βάση της οικονομίας συνέχιζε να φθίνει, μέσα σε ένα περιβάλλον εχθρικό για τις επενδύσεις. Το μοντέλο αυτό, που οδήγησε σε αύξηση των δημοσίων ελλειμμάτων, στη μεγέθυνση του δημοσίου χρέους και στη μείωση της ανταγωνιστικότητας, κατέρρευσε με πάταγο όταν σταμάτησαν τα δανεικά.

Τις συνέπειες τις βιώνει δυστυχώς το σύνολο των ελλήνων πολιτών, με το κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων, με την εκτίναξη της ανεργίας σε πρωτοφανή επίπεδα, με μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών και τη δραματική αύξηση των οικογενειών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, με την υποβάθμιση των υπηρεσιών και τις ελλείψεις σε κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία.

Σήμερα, όλες οι ελπίδες ανάκαμψης στηρίζονται στην ανάδειξη ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος, με κινητήριο δύναμη την παραγωγή, την εξωστρέφεια, τις επενδύσεις. Η χώρα θα μπορέσει να δημιουργήσει εθνικό πλούτο, μόνο αν καταφέρει να παράγει περισσότερα, καλύτερα, διεθνώς εμπορεύσιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες. Αν καταφέρει να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της, για να κινητοποιήσει ιδιωτικά κεφάλαια και επενδύσεις που αυξάνουν την απασχόληση.

Δυστυχώς, οι προϋποθέσεις για την οικοδόμηση αυτού του μοντέλου δεν έχουν ακόμη διασφαλιστεί. Η μείωση του μισθολογικού κόστους της εργασίας, στην οποία επέμεινε πιεστικά η τρόικα τα προηγούμενα χρόνια, αποδείχτηκε ότι δεν ήταν η ενδεδειγμένη λύση για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας. Την ίδια περίοδο, μια σειρά από χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες, σε συνδυασμό με τα πρόσθετα προβλήματα που προκάλεσε η κρίση, διατηρούν το έδαφος άγονο για την επιχειρηματικότητα και λειτουργούν ως τροχοπέδη σε κάθε επιχειρηματική προσπάθεια.

-    Η πραγματική οικονομία εξακολουθεί να ασφυκτιά εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας, παρά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος. Το 2014 η πιστωτική επέκταση θα κινηθεί σε αρνητικό έδαφος για τέταρτο συνεχόμενο έτος. Τα χρήματα που θα κατευθυνθούν στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών αναμένεται ότι δεν θα ξεπεράσουν συνολικά τα 5 δισ. ευρώ, ενώ το έλλειμμα χρηματοδότησης υπερβαίνει ήδη τα 35 δισ. ευρώ.

-    Το φορολογικό περιβάλλον για τις επενδύσεις παραμένει ασταθές και μη ανταγωνιστικό, σε σχέση με γειτονικές της Ελλάδας χώρες.

-    Το κόστος της ενέργειας έχει ανατιμηθεί την τελευταία πενταετία σε ποσοστό άνω του 60% και υπονομεύει όχι μόνο την ανταγωνιστικότητα, αλλά και την ίδια την επιβίωση όσων μεταποιητικών επιχειρήσεων βρίσκονται ακόμη σε λειτουργία.

-    Το νομοθετικό πλαίσιο για τις χρήσεις γης και ειδικότερα το καθεστώς για την χωροταξική εγκατάσταση επιχειρήσεων, παραμένει ατελές και ασαφές, με αποτέλεσμα να δημιουργείται αβεβαιότητα στους επενδυτές και να συντηρείται ένα περιβάλλον που ευνοεί τη γραφειοκρατία, τη συναλλαγή και τη διαφθορά.

-    Η γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης εξακολουθούν να αποτελούν πληγή για την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Η λογική των «τυφλών», οριζόντιων μισθολογικών περικοπών και – προσφάτως – των απολύσεων, όχι μόνο δεν βελτίωσε αλλά επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση.

-    Σημαντικές αγορές και επαγγέλματα παραμένουν κλειστά στον ανταγωνισμό, παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες ή απόπειρες ανοίγματος.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η αναγκαία μετάβαση στο νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, που χρειάζεται η ελληνική οικονομία. Δεν μπορεί να υπάρξει ελπίδα για ανάκαμψη και διατηρήσιμη ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια.

Δεν μπορεί κανείς παρά να αναγνωρίσει τη μεγάλη προσπάθεια που έχει γίνει από πλευράς της κυβέρνησης το τελευταίο διάστημα. Η απομάκρυνση του κινδύνου εξόδου από το ευρώ, η σταδιακή αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας και η πρόοδος στο επίπεδο της δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι αναμφισβήτητα θετικές εξελίξεις.

Η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα, που είναι πλέον εφικτή, θα αποτελέσει ένα σημαντικό σημείο καμπής στη μακρά και δύσκολη πορεία εξόδου από την κρίση.   

Για να υπάρξει, ωστόσο, ουσιαστικό αντίκρισμα στην ελληνική οικονομία, θα πρέπει να διασφαλιστούν μια σειρά από προϋποθέσεις:

-    Το πρωτογενές πλεόνασμα σε συνδυασμό με την πάταξη της φοροδιαφυγής, μπορούν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή πολιτικών, που θα δώσουν ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και θα δημιουργήσουν θετικό κλίμα στην αγορά.

-    Η κυβέρνηση οφείλει να επιταχύνει την εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με έμφαση στην αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης και στη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος.

-    Οι δανειστές μας, από την πλευρά τους, οφείλουν να αναγνωρίσουν έμπρακτα ότι η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει μια πρωτοφανή παγκοσμίως δημοσιονομική προσαρμογή, δίνοντας οριστική λύση στο θέμα της βιωσιμότητας του χρέους. Είναι απαραίτητο να υπάρξουν γενναίες κινήσεις, στο συντομότερο δυνατό χρόνο, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στη χώρα και να καταστεί δυνατή η επιστροφή στις αγορές, τόσο για το ίδιο το κράτος όσο και για τον τραπεζικό τομέα.   

-    Είναι αυτονόητο ότι όλες αυτές οι κινήσεις θα πρέπει να γίνουν σε περιβάλλον πολιτικής σταθερότητας και ομαλότητας. Η εκλογολογία και τα σενάρια για «τριπλές» εκλογές μέσα στο 2014 υπονομεύουν την προσπάθεια ανάκαμψης. Είναι ανάγκη τόσο τα κόμματα της κυβέρνησης, όσο και αυτά της αντιπολίτευσης, να επιδείξουν την υπευθυνότητα, τη σοβαρότητα και τη σύνεση που απαιτούν οι περιστάσεις.

Αν το πολιτικό σύστημα θέλει να ελπίζει σε στοιχειώδη αποκατάσταση της αξιοπιστίας του έναντι της κοινωνίας, θα πρέπει τώρα να κάνει την υπέρβαση και να αφήσει στην άκρη μικροκομματικά παιχνίδια και σκοπιμότητες.

-    Βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στην πραγματική οικονομία. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι χωρίς συνθήκες επαρκούς χρηματοδότησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δεν μπορούν να υπάρξουν νέες επενδύσεις και θέσεις εργασίας, δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη.

-    Τα προγράμματα που υλοποιούνται με πόρους του ΕΣΠΑ και της ΕΤΕπ για την ενίσχυση της ρευστότητας, δεν μπορούν να αποδώσουν τα προσδοκώμενα οφέλη, εάν δεν υπάρξει ουσιαστική ενεργοποίηση και συμμετοχή των τραπεζών.

-    Οι συστημικές τράπεζες θα πρέπει να καταβάλουν το ποσό που τους αναλογεί ώστε με την κατάλληλη μόχλευση, να αξιοποιηθεί η δυνατότητα για διοχέτευση ρευστότητας συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ στην αγορά. Επιπλέον, πρέπει να αναδειχθεί ο στρατηγικός ρόλος της χρηματοδότησης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, στην προσπάθεια ανάκαμψης και ανάταξης της ελληνικής οικονομίας. Αυτό αποτελεί ζητούμενο ειδικά σήμερα, σε μια εποχή όπου κυοφορούνται πολιτικές για την υποβάθμιση των τραπεζικών τομέων χρηματοδότησης ΜμΕ.

-    Μακρόπνοη και στοχευμένη στρατηγική, για την αξιοποίηση των πόρων του νέου ΕΣΠΑ. Απαιτείται ένα ξεκάθαρο σχέδιο, που θα κατευθύνει ιδιωτικούς και δημόσιους πόρους στην επιχειρηματικότητα, στην εξωστρέφεια και στην απασχόληση. Η πολυδιάσπαση των δράσεων και η χρηματοδότηση έργων βιτρίνας, είναι λάθη που πρέπει πάση θυσία να αποφευχθούν. 

-    Διαμόρφωση ενός σταθερού και ανταγωνιστικού φορολογικού περιβάλλοντος, με πολιτικές όπως:

o        Καθιέρωση ενιαίου flatrate συντελεστή φορολογίας εισοδήματος για τις επιχειρήσεις, που δεν θα ξεπερνά το 20%, ώστε να είναι στοιχειωδώς ανταγωνιστικός σε σύγκριση με γειτονικές χώρες.

o        Αναμόρφωση της φορολογίας ακινήτων, σε ορθολογικές βάσεις. Άρση των φορολογικών αντικινήτρων για την ανέγερση και αγορά κατοικίας, καθώς και για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για επαγγελματικές ή βιοτεχνικές δραστηριότητες.

o        Απαλλαγή της φορολόγησης μέρους των κερδών, σε ποσοστό 40%, για επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών μέχρι 2 εκατ. ευρώ, όταν τα κέρδη αυτά χρησιμοποιούνται για αγορά μηχανολογικού και τεχνολογικού εξοπλισμού. Θέσπιση ισοδύναμης ρήτρας για μείωση του φορολογικού συντελεστή στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, σε συνδυασμό πάντα με την υποχρέωση για επένδυση.

o        Θέσπιση ρύθμισης που θα δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να σχηματίζουν ένα ειδικό αποθεματικό επενδύσεων τριετίας, το οποίο θα αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 80% των αδιανέμητων κερδών προ φόρων. Το αποθεματικό θα φορολογείται κατά το σχηματισμό του με συντελεστή 5% και μετά την πραγματοποίηση των επενδύσεων θα κεφαλαιοποιείται, χωρίς καμία άλλη επιβάρυνση.

-    Άμεσες πρωτοβουλίες για τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένα μέτρα ελάφρυνσης της βιομηχανίας, στα πρότυπα πολιτικών που έχουν εφαρμόσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία.

-    Ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού και υιοθέτηση του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ανάπτυξη Οργανωμένων Υποδοχέων για Βιομηχανία – Επιχειρηματικότητα 2012 – 2030» που έχει προτείνει η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος.

-    Απεμπλοκή ή επιτάχυνση της υλοποίησης μιας σειράς μεγάλων έργων, όπως η αξιοποίηση της έκτασης στο Ελληνικό, η κατασκευή νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Κρήτης κ.τ.λ., ώστε να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και νέες ευκαιρίες ανάπτυξης για τις τοπικές οικονομίες.

-    Ενεργό στήριξη της εξαγωγικής δραστηριότητας των ελληνικών επιχειρήσεων:

o        Επέκταση προγραμμάτων συγχρηματοδότησης και παροχής εγγυήσεων, για επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό, ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητά τους.

o        Δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας Εξαγωγών – Εισαγωγών, στα πρότυπα επιτυχημένων παραδειγμάτων του εξωτερικού, με βασική λειτουργία την εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων προχρηματοδότησης εξαγωγών.

o        Παροχή ειδικών κινήτρων μέσω της φορολογίας, για την άσκηση εξωστρεφούς δραστηριότητας: απλοποίηση διαδικασιών επιστροφής ΦΠΑ, κατάργηση εισφοράς 0,6% του Ν. 128/75, αναγνώριση έκπτωσης 0,5% για επισφαλείς απαιτήσεις επί των πωλήσεων των εξαγωγικών επιχειρήσεων (Ν. 2238/1994), κατάργηση του χαρτοσήμου 3,6% των ταμειακών διευκολύνσεων και των δανείων μετόχων.

-    Αποτελεσματικότερη πάταξη της φοροδιαφυγής και διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά, με την ενθάρρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών:

o        Θέσπιση υποχρεωτικής εγκατάσταση/χρήση του ειδικού τερματικού (POS) από εμπόρους και ελεύθερους επαγγελματίες, με επιδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους.

o        Διασφάλιση του χαμηλότερου δυνατού ύψους προμήθειας εκ μέρους των τραπεζών

o        Παροχή κινήτρων προς τους καταναλωτές, με γενναίες επιστροφές για τους φορολογούμενους που χρησιμοποιούν χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες στις συναλλαγές τους.

-    Υιοθέτηση εξατομικευμένης προσέγγισης στο θέμα της άρσης αναστολής πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, με έλεγχο κάθε περίπτωσης ξεχωριστά. Για να στηριχθούν οι δανειολήπτες που έχουν πραγματικά ανάγκη, να παταχθούν καταχρηστικές συμπεριφορές και να προστατευθεί η αγορά από τον κίνδυνο της υπερπροσφοράς και της πλήρους απαξίωσης των τιμών.

-    Τροποποίηση του σχεδίου ρύθμισης οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία με βάση την κοινή πρόταση ΚΕΕΕ, ΕΣΕΕ και ΓΣΒΕΕ:

o        Η καταβολή των δόσεων, πέραν των τρεχουσών μηνιαίων εισφορών, σε διάστημα 51 μηνών. Το ύψος της δόσης να αυξάνεται κλιμακωτά, ξεκινώντας από το 1% της κεφαλαιοποιημένης οφειλής για το πρώτο δωδεκάμηνο και φθάνοντας στο 3%, από το τέταρτο δωδεκάμηνο και μέχρι την τελική εξόφληση.

o        Μείωση από 1/1/2014 κατά 10% των ασφαλιστικών εισφορών σε όλες τις επιχειρήσεις που καταβάλλουν ανελλιπώς τις ασφαλιστικές εισφορές τους.

o        Επαναφορά των ασφαλιστικών εισφορών στο παλαιό ύψος (+10%) για όσες επιχειρήσεις είναι ασυνεπείς στην καταβολή τρεχουσών εισφορών και δόσεων

-    Επίσπευση της διοικητικής μεταρρύθμισης, με την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία θα θέτει σε προτεραιότητα:

o        τη μείωση του αριθμού των δημοσίων φορέων

o        στη διαμόρφωση σύγχρονων οργανογραμμάτων

o        τη θέσπιση ποσοτικών και ποιοτικών στόχων παραγωγικότητας σε όλα τα επίπεδα

o        τη διαμόρφωση σοβαρού συστήματος αξιολόγησης, με κίνητρα και μηχανισμούς επιβράβευσης και προσέλκυσης των αρίστων.