ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑΚΟΥ ΘΕΣΜΟΥ

 

ΩΣ ΠΡΟΣ τη σύνδεση ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ - ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

 

ως εργαλείο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

            Η μεγάλη εθνική πρόκληση για την χώρα είναι η ανάταξη και αναζωογόνηση της εθνικής οικονομίας, μέσα από μεταρρυθμίσεις και πολιτικές που συμβάλλουν αποφασιστικά στον εκσυγχρονισμό του εθνικού παραγωγικού μοντέλου και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, με ταυτόχρονη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Η απάντηση στην πρόκληση αυτή δεν μπορεί παρά να είναι ο συνδυασμός των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών με την άμεση και ισχυρή επένδυση στον ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας.

            Γιατί η κοινωνική συνοχή συνιστά τόσο το κρίσιμο προαπαιτούμενο, όσο και το πιο σοβαρό αποτέλεσμα μιας βιώσιμης και πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης.

            Η δύσκολη αλλά αναγκαία για τη σωτηρία της χώρας, δημοσιονομική προσαρμογή δεν ήταν -  και δεν είναι - μια εύκολη και ανώδυνη διαδικασία. Άφησε τα αποτυπώματά της στον κόσμο της εργασίας, στους εργαζόμενους που έχασαν τη θέση δουλειάς τους, στους νέους που απογοητεύονται στο ξεκίνημα της επαγγελματικής τους διαδρομής. Η ανεργία, η σκληρότερη έκφραση της κρίσης, συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για την ελληνική κοινωνία. Η αντιμετώπιση της ανεργίας και η στήριξη της απασχόλησης αποτελούν σήμερα την κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση και τη χώρα.

            Η μεγάλη πρόκληση από εδώ και στο εξής είναι η ταχύτητα της μείωσης του ποσοστού ανεργίας. Η δομική αποκλιμάκωση της ανεργίας και η παγίωση ενός υψηλού ρυθμού δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, ώστε ο νέος αναπτυξιακός κύκλος της ελληνικής οικονομίας να μην έχει τα χαρακτηριστικά μιας άνευρης και άνεργης μεγέθυνσης (jobless growth) αλλά να συνοδεύεται από ένα δυνατό και μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα απασχόλησης.

            Γι ΄αυτό κρίνεται αναγκαίο να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ώστε να αναπτύξουμε τα εργαλεία εκείνα που θα φέρουν επαννεκίνηση της οικονομίας , ανάπτυξη και απασχόληση.

            Ο Επιμελητηριακός Θεσμός λειτουργώντας επ΄ωφελεία της Πολιτείας αλλά και ως εγγυητής της επιχειρηματικότητας, αφουγκαζόμενος τις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις της παρούσας στιγμής, προσέρχεται αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες στο πεδίο μείωσης της ανεργίας - αύξησης της απασχόλησης, συνδεδεμένες - και όχι αποκομμένες - με την ανάπτυξη και το νέο παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να αναπτυχθεί .

            Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε την άμεση ενεργοποίηση όλων των Επιμελητηρίων της χώρας υπό τον συντονισμό και την παρακολούθηση της ΚΕΕ, ως κεντρικού φορέα υλοποίησης σύνδεσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης κατάρτισης και μαθητείας με την απασχόληση, σε συνεργασία με τα Υπουργεία Παιδείας, Εργασίας και Ανάπτυξης και τους αρμόδιους εποπτευόμενους φορείς και υπηρεσίες αυτών.

και συγκεκριμένα,

1. Ως προς τη ΜΑΘΗΤΕΙΑ – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ (VET)- και τη ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

            Η ανεργία των νέων(15-24) είναι σε υψηλά επίπεδα πριν την έναρξη της δημοσιονομικής κρίσης και διπλασιάστηκε κατά τη διάρκειά της, αποκτώντας διαθρωτικό χαρακτήρα.

            Γι΄ αυτό και ο σχεδιασμός των πολιτικών αντιμετώπισής της δεν εξαντλείται μόνο στο σχέδιο στοχευμένων παρεμβάσεων, αλλά σε δομικές μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, σε όλες τις βαθμίδες του, στον επαγγελματικό προσανατολισμό, στο θεσμικό πλαίσιο συνεργατικότητας και συνηγορίας των φορέων της αγοράς εργασίας και της οικονομίας, δημόσιο-ιδιωτικό-κοινωνικό, στον ανασχεδιασμό των φορέων της κεντρικής κυβέρνησης, αλλά και των διαδικασιών σχεδιασμού – υλοποίηση - αξιολόγησης των εφαρμοσμένων πολιτικών ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας.  

            Κεντρική θέση στις πολιτικές της περιόδου 2014-2020 κατέχει ο Θεσμός της ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ, ο οποίος εδραιώνει μια δομική και δημιουργική επικάλυψη της μαθησιακής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας.   

Γι΄ αυτό για να λειτουργήσει ο θεσμός της Μαθητείας πρέπει να:

1ο.       Υπάρχει ένα πλαίσιο με καθορισμένες σαφώς τις ευθύνες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εμπλεκομένων μερών.

2ο.       Ενθαρρύνονται συνεργασίες και συνέργειες του δημοσίου, του ιδιωτικού και του κοινωνικού τομέα της οικονομίας .

3ο.       Ενσωματώνεται, το σύστημα της Μαθητείας στο τυπικό σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης, πιστοποιεί τις εκροές, εφαρμόζει πρότυπα μάθησης και ποιότητας και τις οριζόντιες δεξιότητες με τις βασικές επαγγελματικές δεξιότητες με στόχο την ποιότητα στην εκπαίδευση επιτρέποντας την κινητικότητα των νέων τόσο στην εκπαιδευτική όσο και στην εργασιακή του πορεία.

4ο.       Εφαρμόζει τη Μαθητεία σε πολυάριθμους κλάδους και επαγγέλματα, μεταξύ των οποίων και σε νέους και καινοτόμους κλάδους με προοπτικές απασχόλησης, καθώς και συνεκτίμηση προβλέψεων για μελλοντικές ανάγκες σε δεξιότητες.

5ο.       Διευκολύνει τη συμμετοχή νέων από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, μέσω της παροχής επαγγελματικού προσανατολισμού, προπαρασκευαστικής κατάρτισης κ.ά.

6ο.       Εφαρμόζει χρηματοδοτικό σχήμα της Μαθητείας βιώσιμο, αποτελεσματικό με ενεργό συμμετοχή των εργοδοτών 

            Ο ρόλος των Επιμελητηρίων σε αυτό το εγχείρημα πρέπει να είναι ιδιαίτερος και καθοριστικός .

            Η ΚΕΕ μπορεί και πρέπει να συμβάλει αποφασιστικά ενώνοντας τις επιχειρήσεις με ενεργές θέσεις μαθητείας, κάνοντας χρήση του πανελλαδικού δικτύου της Επιμελητηριακής δυναμικής παρουσίας. Αυτό θα επιδράσει θετικά στην εμπέδωση του θεσμού της μαθητείας ως εργαλείο μείωσης της ανεργίας, ειδικά της νεανικής . Είναι ο μόνος φορέας που με αντικειμενικότητα και διαφάνεια μπορεί να πετύχει ΚΕΝΤΡΙΚΑ την ενθάρρυνση ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ των επιχειρήσεων σε προσφορά  βιώσιμων θέσεων μαθητείας , άρα και εργασίας. Αναγνωρίζοντας τον συζευκτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΚΕΕ σε ένα τέτοιο εγχείρημα, προφυλάσσεται ο θεσμός από αποσπασματικότητα και «εκμετάλλευση» . Το σύστημα αντικειμενοποιείται και αποκτά γερές βάσεις προώθησης και δημιουργίας κουλτούρας παιδείας και εργασίας.

 

2. Ως προς το ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

            Το ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ αναφέρεται στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης των τρεχουσών αναγκών και τάσεων της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα και στις περιφέρειές της, με σκοπό να βελτιωθεί η στόχευση και η αποτελεσματικότητα των πολιτικών απασχόλησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης/ κατάρτισης.

            Η ελληνική αγορά εργασίας έχει υποστεί σημαντικότατες επιδράσεις από την δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα και την παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας και ο αντίκτυπός τους εξακολουθεί να επηρεάζει  σημαντικά  τους βασικούς δείκτες της αγοράς εργασίας.

            Συνακόλουθα, πέραν των προσπαθειών που η ελληνική πολιτεία καταβάλλει για την ανάσχεση της ύφεσης και τη μετάβαση σε ανάπτυξη είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα που να αντιμετωπίζουν τα σημερινά προβλήματα με βελτίωση της σύζευξης των αναζητούντων εργασία και των κενών θέσεων εργασίας και προσαρμοστικές κινήσεις ιδιαίτερα για τους μακροχρόνια ανέργους, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος η υψηλή ανεργία να καταστεί διαρθρωτική. Στην Ελλάδα έχουν γίνει και γίνονται προσπάθειες αποτύπωσης των αναγκών των επιχειρήσεων σε επαγγέλματα και δεξιότητες, καθώς και κάποιες προσπάθειες αποτύπωσης της προσφοράς στην ελληνική αγορά εργασίας.

            Όμως οι προσπάθειες αυτές, κατά κανόνα, είχαν αποσπασματικό χαρακτήρα και δεν είχαν συνέχεια. Εκτός αυτού, σε ελάχιστες περιπτώσεις προέκυψε ουσιαστική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων τους.

            Παρ΄ όλα αυτά υπάρχει σοβαρό έλλειμμα, και στην πληρότητα, την περιοδικότητα, και την αξιοποίηση των στοιχείων για την αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση.

            Αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, του ανωτέρω ελλείμματος είναι να μην μπορούν να συνδεθούν επαρκώς, οι πολιτικές για την εκπαίδευση και τα προγράμματα αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης, με τις συγκεκριμένες ανάγκες των επιχειρήσεων, να μη μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικές πολιτικές απασχόλησης, που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, να μη μπορούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού να κατευθύνουν σωστά τους (τις) ενδιαφερόμενους (-ες) στις επιλογές τους.

            Για να μπορέσουν όλες αυτές οι πολιτικές να στηριχθούν σε τεκμηριωμένες, ολοκληρωμένες, επίκαιρες και αξιόπιστες πληροφορίες και αναλύσεις για τις ανάγκες της οικονομίας σε επαγγέλματα και δεξιότητες, θα πρέπει:

α)  να συγκεντρώνονται με αξιόπιστο και οργανωμένο τρόπο, σε ένα κομβικό σημείο  το σύνολο των πληροφοριών που έχουν ενδιαφέρον

β)  να ενταχθούν και να συμβάλουν στην προσπάθεια συλλογής, ανάλυσης, και αξιοποίησης στοιχείων ζήτησης και προσφοράς στην αγορά εργασίας, για το κοινό όφελος, όλοι οι φορείς σε εθνικό, κλαδικό, περιφερειακό/τοπικό επίπεδο, οι οποίοι εμπλέκονται σε θέματα απασχόλησης, εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, επαγγελματικού προσανατολισμού, επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης.

γ)  να υποστηριχθεί, σε περιφερειακό επίπεδο, η συλλογή και αξιοποίηση (με την εφαρμογή αντίστοιχων πολιτικών) των πληροφοριών για τις ανάγκες των περιφερειακών αγορών εργασίας, ώστε, αφενός να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των περιφερειακών και τοπικών πολιτικών, και αφετέρου να εξασφαλιστεί η επαρκής ύπαρξη ειδικών πληροφοριών για τις συνολικές ανάγκες πληροφόρησης.

            Τα αποτελέσματα του συστήματος είναι πολύ σημαντικά, διότι συμβάλουν, στη βελτίωση της ποιότητας των αποφάσεων που αφορούν την υιοθέτηση νέων πολιτικών  αύξησης της απασχόλησης.

            Και εδώ ο  ρόλος των Επιμελητηρίων σε αυτό το εγχείρημα πρέπει να είναι κεντρικός και σοβαρός αναπτύσσοντας διασυνδεσιμότητα με μελλοντικές βάσεις δεδομένων του Συστήματος .

            Η ΚΕΕ μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά προβάλλοντας ένα άλλο πρόσωπο του ΓΕΜΗ, συνδέοντας την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και την αύξηση της απασχόλησης. Οι εταιρείες μπορούν να ερωτώνται και να συμμετέχουν ενεργά στην απρόσκοπτη σύζευξη μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Έτσι η δημιουργία ηλεκτρονικόυ κόμβου πληροφόρησης μεταξύ ΓΕΜΗ και Συστήματος Διάγνωσης για την  ανίχνευση των αναγκών εργασίας απαιτεί μια σύγχρονη συνεργασία της ΚΕΕ  με το Υπουργείο Εργασίας.

            Με αυτό τον τρόπο θα διασφαλιστεί η γόνιμη συνεισφορά του Επιμελητηριακού Θεσμού, αναβαθμίζοντάς τον και αξιοποιώντας και άλλες λειτουργίες του, στην αύξηση της απασχόλησης, την δυναμική κινητικότητα και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, τονώνοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα και την επιχειρηματικότητα.

            Έτσι επιτυγχάνεται και η πραγματική αξιοποίηση των φορέων πιστοποίησης των επιμελητηρίων και των τυχόν υπαρχόντων εξειδικευμένων ινστιτούτων και παρατηρητηρίων που αυτά διαθέτουν.

            Γι΄ αυτό πρέπει τα Επιμελητήρια να αναζητήσουν ως προς τα ανωτέρω τον ρόλο τους και η Πολιτεία να τον διασφάλιση προς όφελος της εθνικής οικονομικής και κοινωνικής ανάταξης .

            Για τους ανωτέρω λόγους η ΚΕΕ προτείνει για την υλοποίηση των ανωτέρω πρωτοβουλιών να υπογραφεί πανηγυρική προγραμματική συμφωνία συνεργασίας με τα αρμόδια Υπουργεία και τον ΟΑΕΔ, ως καθοριστικό βήμα αποφασιστικής συναινέσης των μερών.